V75: Vrede, Vrijheid en Varsseveld: aflevering 5/32 >> Afl. 1
Foto: Een voorbeeld van een bevelschrift uit Rotterdam tot melding voor de arbeidsinzet
(Wikipedia)
‘s Morgens stonden bij het station alle mannelijke werkers uit de straat. Ze moesten allemaal de trein in richting Zevenaar. Tussen Groessen en Zevenaar stopte de trein. Iedereen moest eruit en ze werden ingedeeld in groepen. Grad: “Daar ik niet graag bij onze straat ingedeeld wilde worden, had ik me er al een eindje van verwijderd. Misschien was dat meer geluk dan wijsheid.
Illustratie: Ministry of MEDIA
Toen de eerste bommenwerpers zich lieten aankondigen door sirenes, was ik me al op Arnhem aan het oriënteren, mede omdat ik de omgeving een beetje kende. Het was niet moeilijk om een eind van de groep af te komen en via heggen en sloten kon ik naar Arnhem komen, terwijl de bommenwerpers in de richting Duitsland vlogen. Toen ik de grenzen van Arnhem bereikt had, ging ik richting van de vaste brug over de Rijn, die de week daarvoor al was gebruikt door de Duitsers. De brug was nog niet helemaal klaar voor het verkeer. Ik ben erover gekomen en heb geen levend wezen gezien. Ik was weer vlakbij ons huisje op de Stadsblokkenweg, dus gauw naar binnen en boterham gegeten.”
Na een boterham gegeten te hebben, ging Grad naar de waterkant om Riek en de kleine te zoeken. Inmiddels kwamen de bommenwerpers van de geallieerden terug van Duitsland en gooiden hun bommen af op het Nieuwe Plein en in het hart van de oude binnenstad. Grad: “Ik zat betrekkelijk veilig in een oude sluis voor lozing van het water uit de uiterwaarden naar de rivier, had een dak boven mijn hoofd en zat zo’n 50 meter van huis. Maar ik vond het veel erger voor mijn vrouw want die kon wel ergens tussen de puinhopen liggen of lopen.”
Aflevering 6 wordt gepubliceerd op 17 september 2019
Notitie 8 oktober 2019
In de aflevering wordt door Grad Boumans gesproken over richting Zevenaar. Onduidelijk is waar de mensen die zich op het treinstation van Arnhem meldden naar toe zouden gaan en wat voor een werk zij zouden gaan doen. Hoewel Grad Boumans nooit de bestemming bereikte, lijkt het erop dat hij naar Zevenaar zou gaan. Dit vermoeden is gebaseerd op onderzoek van Gerrie Willemsen, gepubliceerd in Old Senders Ni-js, een publicatie van de Cultuurhistorische vereniging Zevenaar:
"Uit diverse dagboekaantekeningen blijkt, dat duizende mannen in de tweede helft van 1944 gedwongen werden in deze streek tankgrachten te graven om de opmars van de geallieerden tegen te houden of ernstig te vertragen.
Ze moesten hier schansen, loopgraven, tankvallen etc. graven.
...
Begin September werden voor het eerst daarvoor in aanmerking komende jongens en mannen uit Zevenaar opgeroepen, tegelijk met die uit den omtrek. Hier ter plaatse werden zij ingeschreven en in werkploegen ondergebracht. Zoodoende werd Zevenaar verzamelpunt voor de uit Arnhem, Velp en Oosterbeek, uit de Lijmers en den Achterhoek aangevoerde, of in Apeldoorn, Utrecht en zelfs in Den Haag en Rotterdam opgepikte "werkkrachten"."
PDF: https://www.cvz7aar.nl > images > Flipboek > PDF > OSN-2001_02
Op zaterdag 16 september werd op de deur geklopt. Riek deed open. Er
stond een politieagent op de stoep met het bevel, dat Grad zich ’de
volgende morgen moest melden aan het station om voor de Arbeidsinzet (ArbeidsEinsatz)
te werken, een organisatie van de Duitsers voor het graven en inrichten van de
verdedigingswerken.
Foto: Een voorbeeld van een bevelschrift uit Rotterdam tot melding voor de arbeidsinzet (Wikipedia)
‘s Morgens stonden bij het station alle mannelijke werkers uit de straat. Ze moesten allemaal de trein in richting Zevenaar. Tussen Groessen en Zevenaar stopte de trein. Iedereen moest eruit en ze werden ingedeeld in groepen. Grad: “Daar ik niet graag bij onze straat ingedeeld wilde worden, had ik me er al een eindje van verwijderd. Misschien was dat meer geluk dan wijsheid.
© Collection Jak Boumans
Toen de eerste bommenwerpers zich lieten aankondigen door sirenes, was ik me al op Arnhem aan het oriënteren, mede omdat ik de omgeving een beetje kende. Het was niet moeilijk om een eind van de groep af te komen en via heggen en sloten kon ik naar Arnhem komen, terwijl de bommenwerpers in de richting Duitsland vlogen. Toen ik de grenzen van Arnhem bereikt had, ging ik richting van de vaste brug over de Rijn, die de week daarvoor al was gebruikt door de Duitsers. De brug was nog niet helemaal klaar voor het verkeer. Ik ben erover gekomen en heb geen levend wezen gezien. Ik was weer vlakbij ons huisje op de Stadsblokkenweg, dus gauw naar binnen en boterham gegeten.”
Na een boterham gegeten te hebben, ging Grad naar de waterkant om Riek en de kleine te zoeken. Inmiddels kwamen de bommenwerpers van de geallieerden terug van Duitsland en gooiden hun bommen af op het Nieuwe Plein en in het hart van de oude binnenstad. Grad: “Ik zat betrekkelijk veilig in een oude sluis voor lozing van het water uit de uiterwaarden naar de rivier, had een dak boven mijn hoofd en zat zo’n 50 meter van huis. Maar ik vond het veel erger voor mijn vrouw want die kon wel ergens tussen de puinhopen liggen of lopen.”
Aflevering 6 wordt gepubliceerd op 17 september 2019
Notitie 8 oktober 2019
In de aflevering wordt door Grad Boumans gesproken over richting Zevenaar. Onduidelijk is waar de mensen die zich op het treinstation van Arnhem meldden naar toe zouden gaan en wat voor een werk zij zouden gaan doen. Hoewel Grad Boumans nooit de bestemming bereikte, lijkt het erop dat hij naar Zevenaar zou gaan. Dit vermoeden is gebaseerd op onderzoek van Gerrie Willemsen, gepubliceerd in Old Senders Ni-js, een publicatie van de Cultuurhistorische vereniging Zevenaar:
"Uit diverse dagboekaantekeningen blijkt, dat duizende mannen in de tweede helft van 1944 gedwongen werden in deze streek tankgrachten te graven om de opmars van de geallieerden tegen te houden of ernstig te vertragen.
Ze moesten hier schansen, loopgraven, tankvallen etc. graven.
...
Begin September werden voor het eerst daarvoor in aanmerking komende jongens en mannen uit Zevenaar opgeroepen, tegelijk met die uit den omtrek. Hier ter plaatse werden zij ingeschreven en in werkploegen ondergebracht. Zoodoende werd Zevenaar verzamelpunt voor de uit Arnhem, Velp en Oosterbeek, uit de Lijmers en den Achterhoek aangevoerde, of in Apeldoorn, Utrecht en zelfs in Den Haag en Rotterdam opgepikte "werkkrachten"."
PDF: https://www.cvz7aar.nl > images > Flipboek > PDF > OSN-2001_02
v
Geen opmerkingen:
Een reactie posten