V75: Vrede, Vrijheid en Varsseveld: aflevering 10/32 >> Afl.1
Tekening Christel Driessen
De volgende morgen was het vroeg op. De avond ervoor had de groep nog een paar paarden in de wei achter de dijk zien lopen. Maar die waren ‘s morgens verdwenen. Op de boerderij Rode Wald stond nog een wagen op vier rubberbanden voor een paard en tuig. Alles wat maar aan eetwaar aanwezig was ging op die wagen. Daarbij was nogal wat ingezouten vlees in tonnen, van vee dat geraakt was door projectielen en waarvan het goede vlees was uitgesneden. De wagen werd op gang getrokken door zo’n zeven of acht mannen. Er waren ook nog wel wat oudjes bij. Opvallend was dat in zo’n tijd iedereen meewerkt.
De stoet ging op weg naar het veer Doornenburg om daar, door de
Duitsers, overgezet te worden naar Pannerdse kant en zich te melden in
Zevenaar.
Noot1
Hans Janssen, een in Angeren ondergedoken priester-student schrijft [over deze tocht, JB.] in zijn dagboek:
Uit: Het Gelders eiland, hoofdstuk 4 van Dr. G.B. Janssen
In deze passage wordt gesproken over een noodpont.
Daags na de luchtlandingen [17 en 18 september 1944, JB], tijdens de ontstane chaos als gevolg van de plotselinge gevechten, zonk de pont aan de Doornenburgse veerstoep. De directe oorzaak was overbelasting door een Duitse militaire vrachtwagen. De chauffeur van een van het Nijmeegse front komende legerauto had bij de Doornenburger Jo Hart geïnformeerd naar het draagvermogen van de pont en kreeg als antwoord 'tachtig ton', en dat was maar liefst zestig ton meer dan de werkelijkheid. Nietsvermoedend stuurde de chauffeur z'n zware kolos de pont op. Daarbij reed hij kennelijk te ver door, waarbij de belasting op de ijzeren kettingen waaraan de pont bevestigd was te groot werd. De pont helde naar voren over, de legerauto schoof verder en raakte over de rand met als gevolg dat pont met vrachtwagen en al in de diepte verdween en daardoor ook de veerstoep versperde. Veerbaas Janus van der Velden, die voelde wat er gebeuren ging, wist met een flinke sprong het vege lijf te redden.
Uit: Het Gelders eiland, hoofdstuk 4 van Dr. G.B. Janssen
Foto van de veerpont (gierpont) van het Pannerdsch kanaal tijdens de mobilisatie in 1940. De gierpont werd bewaakt door Nederlandse soldaten.(Archief
Heemkundekring Rijnwaarden)
De volgende morgen was het vroeg op. De avond ervoor had de groep nog een paar paarden in de wei achter de dijk zien lopen. Maar die waren ‘s morgens verdwenen. Op de boerderij Rode Wald stond nog een wagen op vier rubberbanden voor een paard en tuig. Alles wat maar aan eetwaar aanwezig was ging op die wagen. Daarbij was nogal wat ingezouten vlees in tonnen, van vee dat geraakt was door projectielen en waarvan het goede vlees was uitgesneden. De wagen werd op gang getrokken door zo’n zeven of acht mannen. Er waren ook nog wel wat oudjes bij. Opvallend was dat in zo’n tijd iedereen meewerkt.
De stoet ging op weg naar het veer Doornenburg om daar, door de
Duitsers, overgezet te worden naar Pannerdse kant en zich te melden in
Zevenaar.Noot1
Hans Janssen, een in Angeren ondergedoken priester-student schrijft [over deze tocht, JB.] in zijn dagboek:
'Onderweg zien we hoe de
granaten overal hun vernielend werk hebben verricht. Er liggen bijvoorbeeld zes
koeien met de pooten omhoog in het land. Bij het naderen van het veer komen er
ineens Engelse granaten aanfluiten en ontploffen niet ver van ons vandaan. Aan
het veer gekomen mogen alleen de voetgangers er over. De meeste huizen langs de
weg zijn verbrand of verwoest door de granaten.
We moeten nog uren en uren
wachten en het wordt teslotte donker. In de verte aan het front: zoeklichten en
het lichten van de vuurmonden. Dichtbij: wagens met moffen die ons
voorbijrijden zonder licht, op weg naar het front. Verder: mensen, een lange
stoet mensen, wachtend op het veer,
Nadat we eindelijk zijn
overgezet lopen we een eind de dijk langs om een slaapgelegenheid te zoeken.
Daar horen we een mof roepen: 'Kommen sie mal im Hause'. We zien een groot
huis, gaan naar binnen en worden naar de kelder verwezen waar nog meer
vluchtelingen zitten.
We brengen de nacht door
in een soort achterkeuken, want de kelder zit al vol. Er ligt stro op de grond,
waarop we in onze jassen gehuld gaan liggen en proberen te slapen. Maar ik heb
nog nooit zo koud gelegen. Het waait en het regent en omdat het dak kapot is
sijpelt het water op mijn jas. Door de granaten zijn de ruiten gesprongen.
Vroeg in de ochtend
vertrekken we richting Zevenaar. Ik duw een kinderwagen. Langs de weg zijn
stelling naast stelling, alles door loopgraven verbonden. Even later komen we
O.T.-mensen tegen met grote groepen mannen die schoppen met zich meevoeren. Het
zijn gedwongen spitters.'
Uit: Kroniek door F. van Hemmen in De Gelderlander, Betuwe-editie
d.d. 13 en 14 oktober 1994
Noot 2
In de ochtend van 9 oktober 1944 begon de
evacuatie van Gendt via het Pannerdense veer en 's middags om twee uur kregen
de inwoners van Angeren en Doornenburg te horen dat zij vóór de avond hun
dorpen moesten hebben verlaten in de richting Pannerden. Niemand mocht
achterblijven. De meeste inwoners van Doornenburg en Gendt waren toen al
vertrokken en bij Pannerden door de Duitsers met behulp van een noodpont
overgezet.
In deze passage wordt gesproken over een noodpont.
Daags na de luchtlandingen [17 en 18 september 1944, JB], tijdens de ontstane chaos als gevolg van de plotselinge gevechten, zonk de pont aan de Doornenburgse veerstoep. De directe oorzaak was overbelasting door een Duitse militaire vrachtwagen. De chauffeur van een van het Nijmeegse front komende legerauto had bij de Doornenburger Jo Hart geïnformeerd naar het draagvermogen van de pont en kreeg als antwoord 'tachtig ton', en dat was maar liefst zestig ton meer dan de werkelijkheid. Nietsvermoedend stuurde de chauffeur z'n zware kolos de pont op. Daarbij reed hij kennelijk te ver door, waarbij de belasting op de ijzeren kettingen waaraan de pont bevestigd was te groot werd. De pont helde naar voren over, de legerauto schoof verder en raakte over de rand met als gevolg dat pont met vrachtwagen en al in de diepte verdween en daardoor ook de veerstoep versperde. Veerbaas Janus van der Velden, die voelde wat er gebeuren ging, wist met een flinke sprong het vege lijf te redden.
Uit: Het Gelders eiland, hoofdstuk 4 van Dr. G.B. Janssen
Heemkundekring Rijnwaarden)
v
Geen opmerkingen:
Een reactie posten