Op de bevrijdingsdag van Varsseveld op 30 maart 1945 had Grad zich aangemeld voor de Grenswacht. Maar hij hoefde niet direct op te komen. Hij deed wat vrijwilligerswerk, terwijl Riek zich met de kinderen bezighield.
Op 14 april werd Arnhem bevrijd na de tweede slag om Arnhem. Waren de Geallieerden tijdens operatie Market Garden Arnhem binnen getrokken vanuit Oosterbeek. Deze keer kwamen de Canadezen en Britten via Westervoort om het de stad boven de rivier te bevrijden. En dit ging niet gemakkelijk, ondanks dat er nauwelijks burgers woonden. Met name rond de wijk de Geitenkamp, aan de noord-oosten kant van de stad, is flink gevochten. De hele buurt was hier afgezet met prikkeldraad, maar er woonden nog, met toestemming van de Duitsers, mensen, met name NSB'ers, maar ook dwangarbeiders die moesten werken aan de stellingen om Arnhem te verdedigen.
Na een paar weken moest Grad zich eind april melden in Gaanderen bij de school, bij een commandant van de Grenswacht met de rang van kapitein, die tevens hoofd van de school was. Aangezien Gaanderen niet ver van Varsseveld af lag, ging Grad ‘s avonds nogal eens naar het evacuatieadres, samen met een collega, die tegenover het evacuatieadres woonde. In Gaanderen kregen ze een uniform, evenals de nodige andere spullen en gereedschappen. Er werd geoefend in het marcheren en er waren schietoefeningen op een schietbaantje bij Ulft met Duitse mitrailleurs en geweren.
Foto van band Grenswacht: Eric Heijink
Met de kapitein kon Grad wel redelijk overweg. Spoedig kreeg
hij een dienstfiets. Hiermee mocht hij naar Arnhem gaan om te zien wat er over was van het huis aan de Stadsblokkenweg. De eerste keer ging hij over het Looveer en kwam zo in
Huissen. Van daaruit kon hij naar de Stadsblokkenweg om te gaan kijken of er
nog iets in het huis was. Het huis lag geheel in puin. Maar de kelder had
een stenen gewelf en was dus nog intact. Hij heeft er even ingekeken en zag dat
warempel nog serviesspullen lagen opgeborgen. Ook lag er nog de uitzet, die Riek had gekregen bij het trouwen van de huisarts uit Diemen, waar ze in de huishouding had gewerkt. Grad besloot om de spullen op een later tijdstip op te halen.
Na de nacht doorgebracht te hebben bij een kennis van de steenfabriek, ging hij nog even langs de Stadsblokkenweg om te kijken
of hij de spullen in de kelder bij iemand kon onderbrengen. Maar dat was niet
meer nodig, want alles wat waarde had was al weg. De buren waren intussen ook
teruggekomen, maar die heeft Grad niet gesproken. Met enige zekerheid kan
worden aangenomen, dat die zich over de spullen hadden ontfermd, netjes gezegd;
gestolen. Met die wetenschap is hij weer op het fietsje gestapt en naar
Varsseveld gefietst om Riek in te lichten. Daar stonden ze, levend en wel met
twee kinderen, maar zonder bezittingen.
Anectdote over de Grenswacht
http://societeitwinterswijk.nl/een-winterswijkse-kajak-als-vluchtmiddel-in-woii/
Pieter schreef in zijn verslag ook een anekdote van een man die wekelijks met een kruiwagen de grens passeerde. De grenswacht vertrouwde het niet en liet het zand onderzoeken, maar het was ‘legaal’ zand. Toen de grenswacht met pensioen ging vroeg hij de zandkruier: ‘Ik kan je niets meer maken, dus vertel me eens: wat smokkelde je eigenlijk?’ ‘Kruiwagens,’ zei de smokkelaar.
Aflevering 27 wordt gepubliceerd op 7 mei 2020:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten